მარტინ სოლოტრუკი (სლოვაკეთი)

მარტინ სოლოტრუკი (დაბ. 1970) სწავლობდა სხვადასხვა დისციპლინებს, მათ შორის ფიზიკას, პროგრამირებას, ხელოვნების ისტორიას და თარგმანის მეცნიერებას აზუსის წყნარი ოკეანის უნივერსიტეტში, კალიფორნიაში, და ვარვიკის უნივერსიტეტში, დიდ ბრიტანეთში. საბოლოოდ განათლება ანგლისტიკაში, ამერიკანისტიკაში და სლოვაკურ ლიტერატურაში მიიღო კომენიუსის უნივერსიტეტში, ბრატისლავაში. ამავე უნივერსიტეტში ორი ათწლეულის განმავლობაში თავადაც ასწავლიდა. მისმა პირველმა პოეტურმა კრებულმა "ჩუმი ომები" (1997) სლოვაკური ლიტერატურული ფონდის საუკეთესო დებიუტის ჯილდო დაიმსახურა. მას შემდეგ გამოსცა კრებულები: "ფქვა" (2001), "გრავიტაციის პლანქტონი" (2006), "სიყვარულის ისტორია: აგენტი და პაციენტი“ (2007) და "მეტაფიზიკური სახლი" (2017). 

სოლოტრუკის ლექსები ბევრ ანთოლოგიაშია შეტანილი გერმანიაში, ირლანდიაში, დიდ ბრიტანეთში, ჩინეთში, ტაივანში, სლოვენიაში, მაკედონიასა და აშშ-ში. მისი სრული კრებულები თარგმნილი და გამოცემულია ესპანურ, იტალიურ, გერმანულ, ინდურ და ფრანგულ ენებზე. მას ბევრ ფესტივალში აქვს მიღებული მონაწილეობა, მათ შორის: პარიზის "პოეტების გაზაფხულში", ბერლინის პოეზიის ფესტივალში, დუბლინის, ლონდონის, კრაკოვის, ნიუ დელის, ტაიპეის, სან სალვადორის და სხვა ფესტივალებში. 

მიღებული აქვს პრემიები ლიტერატურული თარგმანებისთვის. თარგმნის სემუელ ბეკეტს, შეიმას ჰინის, ჩარლზ სიმიკს, ჯონ ეშბერის, ტედ ჰიუზს, და ასევე სხვადასხვა პიესებს სლოვაკეთის თეატრებისთვის.  

 

დაღვრემილობა ნახევარყოფაში

 

შენ ამბობ, რომ მუდამ დაღვრემილი ვარ,

მაგრამ ჩემს წარმოდგენაში

მე მხოლოდ გავურბივარ

იმ ყოველივეს, რასაც ვუყურებ.

 

გავრბივარ მათგან

როგორც ჰაერში მორბენალი

გაურბის შემოჯარულ ღრუბლებს.

 

მინდა დაგარწმუნო,

რომ არ ვარ დაღვრემილი.

- ჰო, სექსის დროს არა.

ასე მეწყება გულისტკენა.

 

დაღვრემილი ვარ, რადგან ვერაფრით

გავთავისუფლდი იმ შეგრძნებისგან,

რომ ზოგჯერ ისე სწრაფად ვმოძრაობთ,

საკუთარი კომერციული საიდუმლოების მეტს

ვერაფერს მივაგენით.

 

დროის ყველა მცირე მონაკვეთშიც,

წარმოუდგენლად მცირე მონაკვეთშიც,

ჩანს, რომ ისე სწრაფად ვმოძრაობთ,

საკუთარ ნახევარყოფასაც კი ვერ ვგრძნობთ.

 

და რაც გვსურს, ესაა კონცენტრაცია

და კონცენტრირებულად ყოფნა,

სექსი და უსასრულო პროგრამის მქონე

სარეცხი მანქანის მიყურადება,

მარტივი საგნების

სასიცოცხლო უნარების რიტმის ყურის გდება,

რომელიც ხანდახან თავში შიგნიდან გვიკაკუნებს:

ევრიკა

 

- ხატმებრძოლეობა მზიური დაღვრემილობის წინააღმდეგ,

ატომური წყვილის გამონაბოლქვის,

ბირთვული ოჯახის გამონაბოლქვის წინააღმდეგ,

ჩვეული ყოფის

დიდი, მტკიცე "არა".

 

ეს არის თავისუფალი იონების სუნთქვა,

შუბლშეკრულ ნიავს რომ მოაქვს.

ეს არის ის, რამაც შექმნა

გამონაბოლქვთა არქიტექტურა,

ბნელ სხეულთა გამონაყარი,

რომელიც ასე გულმოდგინედ იშორებს ეჭვების ჭუჭყს

სუნთქვის სიმსუბუქითა და წვრილმანი დაღვრემილობით.

 

გაურკვეველია, რა უნდა უყო თავისუფალ რადიკალებს,

აფეთქების მინიმალური რისკი რომ გამოირიცხოს.

 

მე ვიხდი ჩემს დაღვრემილობას.

გამჭვირვალე კანის შეჭმუხნილობას.

 

მე ვმოძრაობ

ძველიდან ახალში.

ეს არის დაღვრემილობა,

საიდანაც მე აღვდგები

და რომლის ქვეშაც ნათელია.

ეს ისაა, რაც უფრო დახვეწილს მხდის.

 

წარბებს ვკრავ, თითქოს მტვერში ვიყო,

რომელსაც (შენ ეს შესანიშნავად იცი)

ვერასოდეს გავფანტავთ.

 

მასში არ ვრჩები,

მე აქ უბრალოდ (ზოგჯერ მორცხვად,

თუმცა განუწყვეტლივ)

ვყოვნდები შენს თვალებში

ან შენ ზურგსუკან

მოხერხებულად ვჯდები

 

და ვრჩები შენთან.

 

მითხარი, ისევ დაღვრემილი ვარ?

 

თარგმნა პაატა შამუგიამ